Huidkanker
Huidkanker is in Nederland met afstand de meest voorkomende vorm van kanker. Elk jaar krijgen meer dan 50.000 personen in Nederland de diagnose ‘huidkanker’ te horen en dit aantal neemt jaarlijks toe. Dit betekent dat ruim één op de zes Nederlanders in zijn of haar leven direct geconfronteerd wordt met een vorm van huidkanker. Bij alle soorten kanker is er sprake van een kwaadaardige, ongeremde woekering van lichaamscellen. Bij huidkanker is dit ook het geval en vindt deze ongecontroleerde celdeling plaats in een bepaald deel of in een bepaalde laag van de huid.
Soorten huidkanker
De drie vormen van huidkanker die het meest voorkomen zijn:
- Basaalcelcarcinoom (BCC)
- Plaveiselcelcarcinoom (PCC)
- Melanoom
Het basaalcelcarcinoom is van deze drie de meest voorkomende, maar tegelijkertijd ook de minst gevaarlijke vorm van huidkanker. Het komt zelden voor dat BCC uitzaait maar toch moet deze variant behandeld worden om verdere groei in de huid te voorkomen. Plaveiselcarcinoom groeit sneller dan basaalcelcarcinoom en kan uitzaaien als er geen behandeling plaatsvindt. PCC is daarmee kwaadaardiger dan BCC maar de vooruitzichten zijn goed als er tijdig behandeld wordt. Melanoom is de meest agressieve vorm van huidkanker en zaait relatief snel uit. Melanoom kan ontstaan uit een bestaande moedervlek maar ook ‘gewoon’ op gladde huid. Snelle behandeling is van groot belang.
Oorzaken huidkanker
De belangrijkste oorzaak van huidkanker is in heel veel gevallen een overmatige blootstelling aan (schadelijke) UV-straling. Die komt niet alleen voor in zonlicht zoals velen denken, maar ook in bijvoorbeeld zonnebanken. Om het risico op huidkanker te verkleinen is het raadzaam om blootstelling aan deze UV-straling te minimaliseren. Dit doe je door het dragen van (UV-werende) kleding, door je vaak en goed in te smeren met zonnebrandcrème en door de zon zoveel mogelijk te mijden tussen 11.00 en 15.00 uur. Naast zonlicht en UV-straling kunnen echter ook leeftijd, huidtype, erfelijke factoren en ook bepaalde behandelingen met medicijnen of bestralingen in het verleden een rol spelen bij het ontstaan van huidkanker.
Huidkanker voorkomen
Om de schadelijke effecten van UV-straling zoveel mogelijk te beperken wordt het makkelijk te onthouden advies ‘Smeren, kleren, weren’ door het KWF gegeven. Hoewel dit voor zich lijkt te spreken is het van belang om hier dieper op in te gaan. Er is sprake van een groot verschil tussen ‘normale kleding’ en UV-werende kleding. UV-zwemkleding biedt in tegenstelling tot niet UV-werende kleding een constante en volledige bescherming van tenminste SPF 50, ook in het water. Gewone kleding biedt een zonbescherming van ongeveer SPF 15 en deze neemt zelfs af als de kleding nat wordt. Daarnaast droogt UV-werende kleding snel en is het ademend. UV-kleding biedt naast goede en noodzakelijke zonbescherming ook voldoende comfort tijdens een zonnige dag aan het strand of zwembad. Het is van groot belang om lichaamsdelen die niet worden bedekt door UV-werende kleding goed en zo vaak mogelijk in te smeren. Over een concreet smeeradvies zijn de meningen verdeeld, maar smeer tenminste elke twee uur. Houd in je achterhoofd dat je nooit te vaak kunt smeren, maar zeker wel te weinig. Het hoofd en de ogen worden in het kader van zonpreventie geregeld overgeslagen of onderbelicht. Het is belangrijk om ook een zonnebril (ook voor de kleintjes!) en een zonnehoed of een pet te dragen. Dit om de risico’s op zonschade, met alle gevaren van dien, zoveel mogelijk in te perken. Ook is het verstandig om uit de zon te blijven tussen 11.00 en 15.00 uur.
Huidkanker herkennen
Het tijdig herkennen van huidkanker is ontzettend belangrijk. Hoe eerder je erbij bent, hoe groter de kans op succes. Controleer je huid daarom zeer regelmatig of laat dit doen door een vriend(in) of familielid. Wees alert op veranderingen die optreden in of op je huid. De meest voorkomende symptomen die zouden kunnen duiden op de aanwezigheid van huidkanker zijn:
- Een veranderende moedervlek. Deze krijgt een andere kleur, verandert van vorm of wordt groter/dikker.
- Een jeukende moedervlek.
- Er ontstaat een korstje op een moedervlek.
- Een moedervlek die begint te bloeden.
- Bleke roze-achtige plekken die soms ruw en droog lijken aan de binnenzijde.
- ‘Glanzende’ bobbeltjes die voorzichtig groter lijken te worden.